संस्कृतमा लेखिएकोदईु मध्येको एक ठुलो ग्रन्थ ‘महाभारत’ कथै कथाले भररिएको छ। १ लाख भन्दा बढी श्लोकले यो बाइबलभन्दा ३ गुणा ठुलो ठहरिन्छ। भनिन्छ, ‘यहाँ जे भेकिन्छ, त्यो अन्तत्र पनि भेकिन्छ तर यहाँ जे भेकिन्छ त्यस्तो अन्तत्र कतै पनि भेकिन्छ।’ आउनुहोस्, महाभारतका केहि लुकाइएका कथा पढौं।
१. पाँच सिङ्गे तीर
जब महाभारतको युद्धमा कौरवहरूले पाण्डवसँग सामना गरे, एक रात दुर्योधन भीष्मलाई रात्रि पोख्न गए। पाण्डव युद्धको सस्तोलेमामा लगाएर युद्धमा भाग लिएर आएको भन्दै दुर्योधनले भीष्मलाई दोष लगाउन थाले। भीष्म रात्रि पोख्न गए, जसका कारण पाँच सिङ्गे तीर उठाए र मन्त्र जप्न थाले। उनले दुर्योधनको अगाडि, भोली ती पाँच सिङ्गे तीरले पाण्डवलाई मारेको घोषणा गरे। भीष्मको सो घोषणामा विश्वास गर्दै ती पाँचै तीर दुर्योधनले फकाइदिए।
२. पुराणको निति
महाभारतको युद्ध भएको धेरै पछि, जब पाण्डवहरू वनवास गएका थिए, यो कथा त्यतिबेलाको हो। दुर्योधनले पाण्डवहरू बसेको वनको पछाडि बस्न थाले। वनमा आवतजावत गर्दा अस्वगन्ध वासुन्धार केही गन्धवाहरूसँग झरे। दुर्योधनले यत्रा गर्दा गन्धवाहरूसँग लड्ने गरेको थियो। हार भएपछि दुर्योधनले समाकृत भयो। यत्रा गर्दै आएर अज्राणीलाई वर माग्न लागे। यत्राले आवश्यक पछासोही बेला वर माग्न दिए।
३. अर्जुनले मागेको वर
महाभारतको युद्ध भइरहेका बेला, एक रात, भगवान कृष्णले अज्राणीलाई पुराणको वरको बारेमा सम्झाउँदै दुर्योधनसँग पाँचवटा सिङ्गे तीर मागेर ल्याउन भने। ति पाँच तीर वरको रूपमा मागेर दुर्योधनको समक्ष ल्याइयो। क्षेत्रीय धमाकाबाट उत्पन्न भएको वचि परामर्शपछि दुर्योधनले स्वीकार्यो। तीर मागिएको पखि दुर्योधनले भीष्मको समक्ष फिर्ता गर्यो। दुर्योधनलाई युद्ध खत्तम हुने पक्का लाग्यो। तर भीष्म हाँस्दै भने, “अब फेरी त्यस्तै ५ तीर खोज्न सम्भव छ भने। आफैंले विश्वास गरि तीर मागेको भए, अज्राणीले त ती तीर भेटाइदिएका हुने थिए, तर भीष्मले आफ्नो वचि पुरा गरे, पाण्डवको मृत्युपछि दुर्योधनले युद्ध खत्तम गर्ने थियो। जिुँ भए पनि।
४. द्रोणाचार्यको जन्म
पाण्डव र कौरवका गुरु, द्रोणाचार्यको जन्म पनि रोचक छ। द्रोणाचार्यलाई संसारकै दुर्लभ ‘ऋषि विवु’ भन्दा फरक छ। ऋषि भारद्वाज द्रोणाचार्यका पिता हुन्, र माता कृथजीरामकी अप्सरा। एकपटक ऋषि भारद्वाज बेलकुको प्रार्थनाको लागि लाखग तयारी गर्दै गंगामा स्नान गर्न गएका थिए। पगिरहेको बेला देखे, आफूसँग स्नान गरिरहेकी अप्सरा आउँदै छिन्। भारद्वाजलाई देइपछी ती अप्सरा गंगाबाहिर आएर, एक वस्त्र मात्र थिए। अचानक ती अप्सराको वस्त्र धोका खाएर, उनी गंगामा नग्न पर्न पुगिन्। मन्त्र मन्मथ भएर ऋषि भारद्वाजको वीया सँगै भयो। ऋषिले वीया माछोको भाडोमा जम्मा गरे। आश्रम फर्केपछि अन्धकारमा सुरक्षित राखे। द्रोण सोही माछोको भाडोमा जन्मेका थिए। द्रोणमको अर्थ पनि, माछोको भाडोमा जन्मेको भन्ने हो।
५. कणाको अनन्तम रक्षा
कृष्णको उदारता साँचो समयमा पनि जाँच गरिएको थियो। कृष्णले एक गर्वित ब्राह्मणको रूपमा कणासँग भेटे। कण महाभारतको युद्धमा रगतामय थियो, जीवनको अन्तिम श्वासमा थिए। कृष्णले भने, “कणा! कणा!” कणाले उत्तर दिए, “हे ब्राह्मण, तपाईं को हुनुहुन्छ?” ब्राह्मणको रूपमा कृष्णले भने, “मैले लामो समयदेखि तपाईँको उदारताको कथा सुनेको छु, जे माग्नुभयो, त्यो दिनेछु। आज म केही माग्न आएको छु।” “जे माग्नुभयो, म तयार छु,” कणाले उत्तर दिए। “मलाई थोरै दाँत चाख्न मन छ,” कृष्णले कणासँग भने। कणाले दाँत निकालेर त्योसँग भिजेको सुँग उठाएर, “यी दाँत म दिन्छु, तपाई यी लैजान सक्नुहुन्छ।” कृष्णले भने, “म तपाईँका दाँत झारेर ती सुँग लिन्छु। म यसो गर्न सक्दिन,” कणाले आफ्ना ढुङ्गा चालेर आफैंको दाँतले ती सुँग ब्राह्मणलाई दियाए।
