यो लेख रामायणका ती १५ रहस्यहरू समेट्दै लेखिएको छ जुन प्रायः कम मानिसलाई थाहा हुन्छ। यी रहस्यहरू रामायणको विविध पक्ष र कथा घटनामा आधारित छन्। लेखमा निम्न बुँदाहरूलाई छलफल गरिएको छ:
१. रामायणको लेखक हनुमानजी थिए – रामायणको लेखन महर्षि वाल्मीकि द्वारा भनिए पनि, एउटा चमत्कारी सत्य यो छ कि हनुमानजीले आफै रामायण लेखेका थिए। यो थाहा पाएपछि महर्षि वाल्मीकि केही हर्षित भए र हनुमानजीलाई सम्मानित गरे।
२. गायत्री मन्त्रको उत्पत्ति रामायणबाट – महर्षि वाल्मीकि द्वारा रचित रामायणमा प्रत्येक १,000 श्लोकपछि गायत्री मन्त्रको २४ अक्षरहरूको श्रृंखला समावेश गरिएको छ।
३. रामका भाइहरूको अवतार – रामका तीन भाइ लक्ष्मण, भरत र शत्रुघ्नका अवतार पनि कृष्णको हुन्। लक्ष्मणलाई शेष नागको अवतार मानिन्छ, भरत र शत्रुघ्न क्रमशः चक्र र शङ्खको अवतार मानिन्छ।
४. राजा दशरथका थप सन्तान – सबैलाई राम, लक्ष्मण, भरत र शत्रुघ्नको बारेमा थाहा छ, तर दशरथकी एक मात्र छोरी पनि थिइन् जसको नाम शाकान्तिका थियो।
५. सीताको स्वयंवर र भगवान शिवको धनुष – सीताको स्वयंवरमा भगवान शिवको धनुष उठाउने चुनौती थियो जसमा श्रीरामले सफलता प्राप्त गरे।
६. रावणको स्वयंवरमा भाग लिनु – रावण पनि सीताको स्वयंवरमा भाग लिएका थिए र उसले धनुष तान्न सक्ने क्षमता थियो।
७. राम र सीताको विवाह र प्रत्यक्ष तारको उपयोग – रामायणमा सीताको स्वयंवरमा भगवान शिवको धनुष प्रयोग गरिएको थियो, जसलाई ‘खपराक’ भनिन्छ।
८. लक्ष्मणको ‘गदनकेश’ कथा – लक्ष्मणको गदनकेश नामक विशेषता पनि महत्त्वपूर्ण छ, जसको वर्णन गरिन्छ जब उनी १४ वर्षको वनवासमा सीता र रामको रक्षा गर्न लाग्छन्।
९. बालीको मृत्यु र कृष्ण अवतार – बालीको मृत्युपछि भगवान कृष्णको अवतारको रहस्य प्रकट हुन्छ।
१०. जावन्त र श्रीरामको युद्ध – जावन्त श्रीरामभन्दा शक्तिशाली योद्धा थिए र उनले श्रीरामसँग युद्ध गर्ने इच्छा राखे।
११. हनुमानजीको पुत्र मकरध्वज – हनुमानजीको पुत्र मकरध्वज माछाबाट उत्पन्न भएको भन्ने कथा छ।
१२. रावणको धार्मिक विश्वास – रावणले महादेवको पूजा गर्दै भगवान शिवका भक्त थिए र पछि आफूलाई शान्ति प्राप्तिका लागि रामको मद्दत चाहन्थे।
१३. रावणको मद्दत र रामको यज्ञ – रावणले रामलाई यज्ञ सम्पन्न गर्न मद्दत गरे, जसमा भगवान शिवको आशीर्वाद प्राप्त भयो।
१४. कम्बकर्णको शान्ति प्राप्ति – कम्बकर्ण र रामको संघर्षमा भगवान शिवको भक्तिका कारण उसको शान्ति प्राप्ति भएको छ।
१५. रावणको अकर्मण्यता र भगवती दुर्गा – रावणको अकर्मण्यताले गर्दा उसको नाश भयो, तर भगवान शिवको आशीर्वाद र भक्तिका कारण उसको पुनर्जन्म र उद्धारको कथा जोडिएको छ।
यी सबै रहस्यहरूले रामायणलाई अझ गहिरो र चमत्कारी बनाउँछन्।
