हिन्दू धर्मका ग्रन्थहरूमा उल्लेख गरिएका भगवानहरूको अस्त्रहरू प्राचीन समयको आधुनिक अस्त्रभन्दा बढी शक्तिशाली मानिन्छन्। त्यतिबेला भगवानहरूले हवाई अस्त्रहरूको प्रयोग गरेका थिए। सबैभन्दा शक्तिशाली अस्त्र भनेको ‘ब्रह्मास्त्र’ हो, जसलाई आजको आधुनिक अस्त्रसँग तुलना गर्न सकिन्छ। यसै रीतिमा, त्यतिबेलाका अस्त्रहरू दैवी शक्तिहरूसँग सम्बन्धित थिए। जसको भविष्य हेर्न सक्थ्यो, उसैको अस्त्रले सबैभन्दा ठूलो क्षति गरिरहेको थियो। यसै गरी, ग्रन्थहरूमा यस्ता अस्त्रहरूको उल्लेख गरिएको छ, जसले विश्वव्यापी विनाश गर्न सक्थ्यो। आजको धर्मशास्त्र र पुरातात्त्विक अध्ययनले यी अस्त्रहरूको प्रयोग र विशेषताबारे जानकारी प्रदान गर्न कठिनाइ भएको छ।
१. ब्रह्मास्त्र
हिन्दुधर्मका विभिन्न शास्त्रहरूमा उल्लेख अनुसार, सबैभन्दा खतरनाक र विनाशकारी अस्त्र ‘ब्रह्मास्त्र’ हो। यसलाई ‘ब्रह्मा’ भगवानले निर्माण गरेका छन्। ब्रह्मास्त्रको प्रयोगले कुनै पनि सुरक्षा उपाय वा प्रक्षिप्तले रोक्न सक्दैन। यसलाई केवल ‘ब्रह्मदण्ड’ (ब्रह्माको छडी) ले मात्र रोक्न सकिन्छ। यो अस्त्र अत्यन्त शक्तिशाली मानिन्छ र यसको प्रयोग विशेष परिस्थितिहरूमा मात्र गर्न सकिन्थ्यो। महाभारतमा, अश्वत्थामा र अर्जुनको युद्धमा ब्रह्मास्त्रको प्रयोग गरिएको थियो।
२. ब्रह्मशिर
पौराणिक कथाहरू अनुसार, अर्को शक्तिशाली अस्त्र ‘ब्रह्मशिर’ हो। यस अस्त्रको शक्ति ब्रह्मास्त्रको भन्दा कम हुने भनिन्छ। यसलाई ब्रह्मा भगवानको शक्तिशाली अस्त्र मानिन्छ। केवल विशेष व्यक्तिहरूको लागि यसको प्रयोग गर्न सकिन्छ। महाभारतमा, अश्वत्थामा र अर्जुनको युद्धमा ब्रह्मशिरको प्रयोग गरिएको थियो।
३. अमोघास्त्र
अमोघास्त्रको ज्ञान कर्णलाई प्राप्त भएको थियो, र यसलाई एकमात्र प्रयोगमा उपयोग गर्न सकिन्छ। यो अस्त्र अत्यन्त शक्तिशाली मानिन्छ र यसले दुर्योधनको सेनालाई नष्ट गर्न सक्षम थियो। कर्णले यो अस्त्र दुर्योधनको प्रतिरोध गर्न प्रयोग गरेको थियो।
४. अर्जुनको अस्त्र
अर्जुनलाई देवताहरूको आशीर्वाद प्राप्त थियो र उनले धेरै शक्तिशाली अस्त्रहरूको ज्ञान प्राप्त गरेका थिए। अर्जुनको धनुषको शक्तिको तुलना कुनै अन्य अस्त्रसँग गर्न सकिँदैन। उनले ‘पाशुपत’ अस्त्र प्राप्त गरेका थिए, जसको शक्ति अपूर्व थियो।
५. श्रीकृष्णको अस्त्र
भगवान श्रीकृष्णसँग शक्तिशाली अस्त्रहरूको संग्रह थियो। उनले विभिन्न अस्त्रहरूको प्रयोग गरेका थिए, जसमध्ये ‘सुदर्शन चक्र’ एक प्रमुख अस्त्र हो। यो अस्त्र युद्धमा अनेक प्रकारका प्रयोजनका लागि प्रयोग गरिएको थियो, जसले युद्धमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो।
