आज हामी भगवान गणेशको जन्मको रहस्यमय कथा बारेमा चर्चा गर्नेछौं। यो कथामा तीन प्रमुख पात्रहरू छन्: एक, भगवान शिव, जसलाई तत्त्वको सर्वोच्च भगवानको रूपमा मानिन्छ। भगवान शिवलाई तवनाशकारी र परिवर्तनकारी शक्तिको प्रतीकका रूपमा पनि चिनिन्छ। दोस्रो, देवी पार्वती, जो भगवान शिवकी पत्नी हुन्। देवी पार्वती प्रजनन, शक्ति र समर्पणको प्रतीकको रूपमा चिनिन्छन्। तेस्रो पात्र हुन् भगवान गणेश, जो शक्तिको प्रतीकका रूपमा व्याख्या गरिन्छ र परिवारको भलाईको प्रतिनिधित्व गर्छन्।
कथा यसरी सुरु हुन्छ कि भगवान शिव प्रायः आफ्नो कार्यमा धेरै व्यस्त हुनुहुन्थ्यो, जसको कारणले गर्दा उहाँ घरबाट टाढा बस्थे। देवी पार्वती घरमा एक्लो महसुस गर्दै थिइन् र एक दिन उहाँलाई सन्तानको इच्छा जागृत हुन्छ। त्यसैले उहाँले आफ्नो शरीरको मैलाबाट बच्चाको आकार बनाउनुहुन्छ र त्यसमा जीवनको प्रवाह जगाउनुहुन्छ। यसरी जन्मेको बच्चा भगवान गणेश बन्नेछ, र देवी पार्वतीले उनलाई आफ्नो छोरा मान्नेछन्। उहाँले उसलाई धेरै माया गर्ने र आफ्नो साथमा राख्ने निर्णय गरिन्।
एक दिन देवी पार्वतीले भगवान शिवलाई घरको ढोकामा रोक्न खोज्नुहुन्छ। जब भगवान शिव घरमा प्रवेश गर्न चाहन्छन्, देवी पार्वतीले उनलाई भन्छिन् कि उहाँको छोरा ढोकामा रक्षाको रूपमा उभिएको छ। भगवान शिवले आफ्नो छोरालाई चिन्न सकेनन्, र उहाँ क्रोधित हुँदै बाहिर जान्छन्। क्रोधमा, उहाँले भगवान गणेशको टाउको काट्नुहुन्छ।
जब देवी पार्वतीलाई थाहा हुन्छ कि उनका छोरा मरेका छन्, उहाँ बेस्सरी रुन थाल्नुहुन्छ र भगवान शिवलाई छोरालाई पुनर्जीवित गर्न अनुरोध गर्नुहुन्छ। भगवान शिवले आफ्नो गल्ती बुझेका छन् र सबै मातृका गंगा पठाउँछन्। मातृका गंगा जंगलमा हात्तीको बच्चा भेट्छन् र त्यो हात्तीको टाउको काटेर भगवान शिवलाई ल्याउँछन्। भगवान शिवले त्यो हात्तीको टाउको भगवान गणेशको शरीरमा राख्नुभयो, र यसरी भगवान गणेश पुनर्जीवित हुन्छन्।
पुनर्जीवित भएपछि, भगवान शिवले भगवान गणेशलाई आफ्नो समुदायको मुखिया घोषणा गर्नुभयो। यसरी, भगवान गणेश समस्याहरूको समाधानको प्रतीकका रूपमा चिनिन्छ।
यो कथा सुनिएपछि, तपाईंलाई यसमा के अनौठो लाग्यो? के भगवान शिवलाई आफ्नो छोरालाई चिन्न सक्नु कुनै आश्चर्यको कुरा होइन? भगवान शिवलाई तत्त्वको ज्ञान र शक्ति प्राप्त छ, तर किन उहाँले आफ्नै छोराको टाउको काट्नुभयो?
यदि हामी घटनाहरूको विश्लेषण गर्छौं भने, सबै घटनाहरूले ज्ञानको महत्त्वलाई दर्शाउँछन्। जब देवी पार्वतीले भगवान गणेशलाई जन्म दिन्छिन्, त्यो क्षण प्रजनन र शक्ति को प्रतीक हो। भगवान शिवले बच्चाको टाउको काट्दा उहाँले अज्ञानता र अहंकारलाई नष्ट गर्ने उद्देश्य राख्नुहुन्थ्यो।
भगवान शिवले हात्तीको टाउको राख्दा, त्यो ज्ञान र समस्याको समाधानको प्रतीकको रूपमा चित्रण गरिन्छ। यो घटनाले हामीलाई बताउँछ कि ज्ञान र अनुभवको महत्त्व छ। जब मानिसमा अहंकार र अज्ञानता हुन्छ, तब उसलाई समस्याहरूको सामना गर्न कठिनाइ हुन्छ।
यस कथा बाट हामीले के सिक्न सक्छौं? जब व्यक्तिमा शक्ति र अहंकार बढ्छ, तब उसले समस्याहरूको सामना गर्न कठिनाइ हुन्छ। तर जब उसले ज्ञानको प्रयोग गरेर आफ्नो अहंकारलाई हटाउँछ, तब उसले आफ्ना साथीहरूलाई मद्दत गर्न सक्छ।
यसरी, भगवान गणेशको कथा ज्ञान, शक्ति र समस्याको समाधानको महत्वलाई उजागर गर्दछ। यदि हामी ज्ञान र सहानुभूतिलाई अपनाउँछौं भने, हामी पनि समस्याहरूलाई समाधान गर्न सक्षम हुन सक्छौं।
