सारा संसारभरका भगवान शिवका असंख्य धामहरू रहेका छन्, जसमा प्रत्येकको आफ्नै विशेष महत्त्व छ। जहाँ हरेक मन्दिरले एउटा कथा बोकेको छ र जहाँ साक्षात भगवानको वास छ। आज हामी पशुपतिनाथ धामको कुरा गर्दैछौं, त्यो न केवल १२ ज्योर्तिलिङ्गहरूमध्ये एक हो, तर भक्तजनहरूको आस्थाको प्रतीक, शक्तिको स्रोत र आत्मिक उन्नतिको केन्द्र पनि हो।
पशुपतिनाथ मन्दिर नेपालको राजधानी काठमाडौंमा स्थित बागमती नदीको किनारमा रहेको छ। यो मन्दिर सन् १९७९ मा युनेस्कोको विश्व धरोहर सूचीमा समावेश गरिएको थियो। मन्दिर परिसरमा पेन्टिंग, शिल्पकला र अन्य धार्मिक संरचनाहरूको संग्रह छ। यो मन्दिर भगवान शिवको पिपुशत स्वरूपमा पूजा गरिन्छ, जसका बारेमा केही रहस्यमय कथाहरू पनि प्रचलित छन्।
पशुपतिनाथ मन्दिरको इतिहास पुरानो छ। मान्यता छ कि भगवान शिव यहाँ पिपुशतको रूप धारि आएका थिए र उनका अनुयायीहरूले उनको पूजा गर्नका लागि यहाँ शलङ्ग स्थापना गरे। पिपुशतनाथ मन्दिरको निर्माणको बारेमा विभिन्न ऐतिहासिक कागजातहरू र मौखिक परम्पराहरूमा फरक फरक विवरणहरू पाइन्छ।
यस मन्दिरको मख्य मन्दिरमा चार प्रमुख पंजर रहेका छन् र यहाँको मुख्य शलङ्गलाई पूज्नका लागि मानिसहरू विभिन्न स्थानबाट आउँछन्। यस मन्दिरको महत्त्व धार्मिक मात्र नभएर सांस्कृतिक र ऐतिहासिक पनि छ।
कथाहरूमा एक प्रसिद्ध कथा महाभारतसँग सम्बन्धित छ, जसअनुसार पाण्डवहरूले आफ्ना गुनाहरूको शुद्धि गर्नका लागि भगवान शिवको पूजा गरे। यस मन्दिरको महत्त्व र लोकप्रियता दिनप्रतिदिन बढिरहेको छ।
पशुपतिनाथ मन्दिरमा भारतीय भक्तजनहरूको संख्या अत्यधिक छ, र यहाँ वर्षभरि भक्तजनहरूको लामो लर्को लागिरहेको हुन्छ। 12 ज्योर्तिलिङ्गहरूमध्ये यो मन्दिर अत्यधिक सम्मानित मन्दिर हो।
